Bình giảng bài thơ Tảo giải của Hồ Chí Minh

Bạn đang xem: Bình giảng bài thơ Tảo giải của Hồ Chí Minh tại thcsdongphucm.edu.vn

Đề bài: Bình giảng bài thơ “Tảo giải” trong “Nhật ký trung nghĩa” của Hồ Chí Minh

Nhà thơ Hoàng Trung Thông khi đọc bài thơ “Nhật ký trong tù” đã có những cảm xúc sâu sắc:

“Thơ Bác vần thép

Nhưng vẫn tràn đầy yêu thương”.

Đó cũng là cảm nhận chung của chúng tôi khi đọc thơ Bác. Xưa nay, công trình vĩ đại nào không biết đến thời gian, lớp bụi thời gian càng dày càng tôn thêm giá trị của tác phẩm. “Nhật ký trong tù” giống như một viên ngọc trong suốt. Tác phẩm đã trở thành bất hủ. Ta gặp trong “Nhật ký trong tù” một người tù vĩ đại, một nhà thơ lớn, một chiến sĩ cách mạng xuất sắc, một con người vĩ đại, trí tuệ vĩ đại, dũng khí vĩ đại. Điều đó đã phần nào được thể hiện trong bài thơ “Ra đi sớm”:

“Gà gáy khi đêm thai tan,

Chòm sao đưa trăng trên ngàn;

Người đi bộ đi trên vực thẳm,

Đêm thu cháy, gió lạnh.

Màu trắng phương Đông chuyển sang màu hồng,

Bóng đêm bao trùm, quét sạch khoảng không;

Hơi ấm bao la bao phủ vũ trụ,

Người đi, cảm hứng bỗng rạo rực hơn”.

(Nam Trân dịch)

Mùa thu năm 1942, trên đường đi công tác, Bác Hồ của chúng ta bị bọn Tưởng Giới Thạch bắt. Mãi đến cuối năm 1943, ông mới được trả tự do. Trong hơn một năm đó, anh đã phải chịu biết bao khổ cực. Chúng tôi biết bao nhiêu lần anh bị “đưa đi sớm”, bao nhiêu lần anh phải “ngồi cầu tiêu chờ ngày mai”, bao nhiêu lần anh bị chúng làm tình. Cuộc sống trong tù đói rét, tù nhân bị khủng bố tinh thần. Nhưng lạ thay, sau mỗi thử thách, ta lại thấy một con người vĩ đại, một chiến sĩ cộng sản kiên cường. Đọc bài thơ, ta thấy một tâm hồn vĩ đại – tâm hồn Hồ Chí Minh vĩ đại.

“Gà gáy khi đêm thai tan,

Chòm sao nâng mặt trăng trên ngàn.”

Hai câu thơ đầu ta không thấy hình ảnh người tù. Cảnh được miêu tả ở đây không phải là cảnh của một buổi sáng, “tiếng quạ kêu” nghĩa là đêm còn rất khuya. Đêm còn rất khuya nhưng Bác phải đi rồi; Bài thơ không nói ra nhưng ta biết Bác đã bị trói hay còng tay trên đoạn đường dài ấy. Những câu thơ giàu hình ảnh phác họa cho ta thấy một bức tranh giản dị, cảnh vật như lặng mà cũng động. Trên cái nền không gian và thời gian ấy hiện lên một con người – người tù vĩ đại:

“Người đi trên đường sâu,

Đốt trong đêm thu gió lạnh”.

Nếu Bác không đặt tên bài thơ là “Ra đi sớm” thì chúng tôi không đoán được đây là cảnh người tù bị giải đi. Trên con đường vắng trong đêm khuya Bác – người tù xuất hiện với một phong thái rất ung dung và trang nghiêm. Theo nguyên văn chữ Hán, “Nghênh diện thu phong, trận phong hàn”, tức là những cơn gió lạnh mùa thu liên tục ập vào mặt. Được trả tự do sớm vào một đêm cuối thu se lạnh nhưng người tù vẫn mạnh mẽ bước đi trên con đường xa. Quản ngục cũng cảm thấy mình không đơn độc, bởi tâm hồn con người đã giao cảm với thiên nhiên:

“Chòm nâng trăng trên ngàn.

Chính trăng sao đã bầu bạn với Bác trên con đường dài tha hương đó. Tình yêu thiên nhiên của Bác thiết tha, đằm thắm như thế nào? Vầng trăng sao ấy chính là vầng trăng và những vì sao chúng ta đã nhiều lần gặp trong “Nhật ký trong tù” với vẻ đẹp vừa trong sáng vừa gần gũi với con người. Tình yêu thiên nhiên của Bác gợi cho ta tình yêu thiên nhiên của Nguyễn Trãi. Hai người đó đều có nhân cách của một nhà hiền triết phương Đông. Nguyễn Trãi đã từng viết “Núi lân cận, chim bầu bạn, – Khách mây, trăng anh em”. Nhưng khác ở chỗ, Nguyễn Trãi làm bài thơ khi ở ẩn, còn Bác Hồ làm trên đường đi đày. Chúng ta nhắc đến điều đó để thấy sự vĩ đại, cảm nhận được chất “thép” trong con người Bác Hồ. Bác là một vị lãnh tụ thiên tài, một anh hùng dân tộc. Bác là sự kế thừa và kết tinh những nét văn hóa truyền thống mà chúng ta thường thấy ở các vị anh hùng dân tộc năm xưa.

Ở một trường hợp khác, phẩm chất cao cả, lòng yêu thiên nhiên của Bác được thể hiện qua giọng cười giễu cợt, mỉa mai trước những cực hình mà nhà tù Tưởng Giới Thạch đã đày ải Bác:

“Chèo thuyền thẳng xuống huyện Ứng Ninh,

Treo chân treo đạo đức giả;

Làng ven sông thật đông đúc,

Thuyền câu nhẹ sóng”

(Giữa đường đi thuyền về Ứng Ninh)

Trong gian khổ tù đày, có lúc Bác như quên mất mình đang sống trong cảnh giam cầm, mất tự do, Bác thả hồn mình hòa vào cuộc sống nhộn nhịp xung quanh và thả hồn mình thưởng ngoạn vẻ đẹp của thiên nhiên non nước. nước như vậy.

Đọc “Giải đi sớm” ta cũng liên tưởng đến hình ảnh người tù cộng sản trong bài thơ “Bài ca đi đày” của Tố Hữu:

“Đường lên đỉnh Đăk Lây

Gió lạnh, sương mù dày đặc, không có tiếng chim

Gà trống gáy âm thầm ở đâu

Mơ thôn xóm chìm trong mây”.

Rõ ràng là hai người tù có chung một thế giới quan cách mạng nhưng hình ảnh người tù trong “Về sớm” vẫn hiện lên với một tầm vóc phi thường. Cái lớn nhất khiến Bác khác biệt với những người cộng sản khác là cái nhìn tỉnh táo, phong thái ung dung, phát hiện và nắm bắt các quy luật của tự nhiên và qua đó là quy luật của xã hội. Tiếp tục đọc đoạn văn sau:

Màu trắng phương Đông chuyển sang màu hồng,

Bóng đêm bao trùm, quét sạch khoảng không;

Hơi ấm bao la bao phủ vũ trụ,

Người đi, lòng rạo rực bỗng rạo rực hơn.

Khổ thơ này là sự tiếp nối tự nhiên của khổ thơ trên. Khi Bác bắt đầu bị dẫn đi lúc trời còn mờ tối; Cho đến thời điểm này, mọi thứ vẫn đang xoay chuyển và bầu trời sáng dần lên. Nhờ ánh sáng của bình minh, cảnh vật hiện ra mới đẹp làm sao:

“Đông trắng hóa hồng;

Bóng đêm bao trùm, quét sạch hư không.”

Đêm đã tàn, trời hửng sáng, mặt trời đã lên nhưng đậu chỉ thấy một vần tự nhiên, nhưng đó cũng là kết quả của một đêm dài trằn trọc ở phía bên kia chân trời. Nắm bắt được quy luật tự nhiên, Người cũng nhìn thấy sự phát triển tất yếu của cách mạng. Mặt trời nhất định sẽ mọc để xua tan bóng đêm qua, cũng như cách mạng sẽ hoàn toàn thắng lợi, tuy còn phải trải qua muôn vàn khó khăn, thử thách. Vì ông đã từng viết:

“Khi cơn mưa tạnh, trời lại sáng

Chấm dứt khổ đau là niềm vui của cuộc sống.”

Con đường cách mạng gian khổ, chông gai nhưng không tránh khỏi thất bại. Con thuyền cách mạng dẫu trải qua bao giông tố, sóng to gió lớn nhưng cuối cùng nhất định sẽ cập bến vinh quang, cập bến bờ hạnh phúc. Màu hồng trong thơ Bác là niềm hy vọng, là tương lai của đất nước. Đã bao lần ta bắt gặp màu hồng ấy:

“Trời còn tối trong tù,

Ánh sáng màu hồng trước mặt tôi đã sáng rồi.”

Có những lúc sắc hồng ấy gieo vào lòng ta một cảm giác ấm áp lạ lùng:

“Em gái xóm núi xay ngô tối,

Nghiền tất cả các lò than đã chuyển sang màu hồng.”

Nhưng, thường khi nhắc đến màu hồng, Bác Hồ thường nói đến tương lai tươi sáng, sự chắc chắn không gì lay chuyển được của cách mạng. Màu hồng trong thơ Bác là màu hồng huyền diệu, màu hồng của các quy luật tự nhiên và xã hội, màu hồng quét đêm để bình minh trải khắp không gian và thế giới. Không thể có câu thơ ấy, nếu không có tình yêu thiên nhiên tha thiết và tình yêu nhân loại mãnh liệt ở Bác: “Bóng tối mịt mùng quét sạch bầu trời”. Mặt trời mọc mang theo bình minh như chiếc chổi lớn đang quét. Những năm 1942, 1943 là những năm cách mạng Việt Nam đang trên đà phát triển nhưng cũng gặp không ít khó khăn, nhân dân ta rên rỉ dưới ách áp bức, bóc lột của thực dân – phong kiến. và phát xít Nhật. Cả nước Việt Nam như “đống cỏ khô” chỉ chực chờ một tia lửa nhỏ bùng lên thiêu đốt quân thù. Câu thơ của Bác có giá trị dự báo về thắng lợi tất yếu của cách mạng Việt Nam. Khi mặt trời mọc, đó là quy luật của tự nhiên, nhưng cũng là quy luật của xã hội – Bác Hồ đã nhìn hiện tượng này bằng con mắt của một chiến sĩ cộng sản ưu tú. Trên con đường cứu nước của dân tộc, tầm nhìn của Bác Hồ là của một chiến sĩ cách mạng kiên cường, một lãnh tụ thiên tài suốt đời phấn đấu vì dân tộc, vì tương lai của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân. ủng hộ.

Bình minh rực rỡ của một ngày mai đã đánh thức người tù một niềm vui sướng, một niềm hứng khởi lớn lao:

“Hơi ấm bao la bao trùm vũ trụ.

Những người tham gia kỳ thi đột nhiên trở nên nhiệt tình hơn.”

“Vũ trụ bao la hơi ấm” nghĩa là hơi ấm bao trùm khắp không gian, sưởi ấm lòng người. Bác hòa hồn mình vào vũ trụ, vào không gian bao la tươi đẹp. Và lạ lùng thay, chúng ta không thấy người tù, chỉ thấy một nhà thơ ngây ngất trước cảnh bình minh huy hoàng. Rõ ràng người tù ở đây là một nhà thơ. Cảnh đày ải đối với Bác không chỉ là khổ đau, mà trái lại, có khi trở thành những cuộc du ngoạn thú vị, bởi cuối cùng Bác được nhìn ngắm thiên nhiên, nhìn thấy không gian nhuốm màu hồng tươi đẹp đẽ, nhìn thấy cuộc sống thường nhật thật đáng yêu của người dân lao động , Bác Hồ có cảm hứng làm thơ. Con người Hồ Chí Minh giàu chất “thép”, qua lò lửa gian khổ, hy sinh càng thể hiện vẻ đẹp cao cả, đáng quý. Cả bài thơ toát lên một tinh thần lạc quan, điềm tĩnh. Câu thơ cuối mãi để lại ấn tượng nồng nàn trong lòng người đọc:

“Ai đi thi bỗng say mê hơn”.

Câu thơ đã nâng bài thơ lên ​​một tầm cao mới, qua đó, ta hiểu rõ hơn tình cảm lãng mạn cách mạng trong con người Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ở đây có sự kết hợp hài hoà giữa tâm hồn người lính và thi nhân. “Nóng” ở đây là cái không khí nồng ấm của cả bài thơ hay, cũng là cái nồng nàn của tâm hồn vĩ đại Hồ Chí Minh? Thơ Bác thể hiện con người Bác Hồ, thể hiện tâm hồn Bác.

Bài thơ đã cho ta thấy một tâm hồn cao cả của một vĩ nhân. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của Bác mà còn cho ta thấy một dũng khí lớn của một “đại trí, đại nhân, đại dũng”.

Nhớ Bác, mỗi người Việt Nam nhớ đến một tâm hồn cao cả của một vĩ nhân. Nhớ Bác, mỗi người Việt Nam nhớ đến vị lãnh tụ thiên tài đã suốt đời phấn đấu vì dân, vì nước! Tên Bác đã gắn liền với sông núi đất nước:

“Tháp Mười là đóa sen đẹp nhất,

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”.

Mỗi chúng ta mãi mãi biết ơn Bác Hồ – Người con người Việt Nam vĩ đại, giản dị đã đem lại mùa xuân vẻ vang cho dân tộc ta hôm nay.

Trường THCS Đồng Phú

Các bộ đề lớp 12 khác

Bạn thấy bài viết Bình giảng bài thơ Tảo giải của Hồ Chí Minh có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Bình giảng bài thơ Tảo giải của Hồ Chí Minh bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Bình giảng bài thơ Tảo giải của Hồ Chí Minh của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học