Đề bài: Em hãy trình bày cảm nhận về đất nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong chương “Đất nước” (trích sử thi “Mặt trận khát vọng”)
Bài giảng: Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm) – Cô Nguyễn Ngọc Anh (GV )
Nguyễn Khoa Điềm thuộc lớp nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Những năm 1970, 1971,… ông sống và làm việc tại chiến trường Trị – Thiên; Bản anh hùng ca “Con đường khát vọng” được ông sáng tác vào thời điểm đó. Chương V “Đất nước” được trích trong sử thi “Mặt đường khát khao”.
Phần đầu 42 câu tác giả xác định đất nước có nguồn gốc lâu đời, tục ăn trầu, sự tích trầu cau, sự tích Thánh Gióng dùng tre đánh giặc Ân mà “mẹ tôi thường kể “:
“Nước đầu dầu miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre đánh giặc”.
Nhà thơ cảm nhận đất nước trong dòng chảy thời gian “lộng lẫy” trong không gian địa lý “mênh mông”, qua truyền thuyết “Trăm Trứng” và Giỗ Tổ Hùng Vương. Nhà thơ bằng giọng cảm thương đã dẫn hồn ta ngược dòng thời gian bốn ngàn năm về với cội nguồn Đất Nước:
“Đất là nơi chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Trải ra đồng bào của chúng tôi trong trứng
(…) Hàng năm, ăn ở đâu?
Họ cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ tổ”.
Tục “xăm tóc” của người Lạc Việt, ca dao “gừng cay muối” nói về đạo vợ chồng, chữ quốc ngữ hình thành và phát triển nên “kèo nhà, cột nhà thành tên”. , công việc. cày để làm “nghiền, nghiền, sàng” được quy định. Xuất xứ “Đất nước có từ ngày ấy”.
Đất nước năm xưa mang vẻ đẹp huyền ảo và huyền thoại:
“Đất là nơi phượng bay về núi bạc”
Mặt nước là nơi “ngư ông câu cá bằng móng vuốt của nước biển”.
Đất Nước hiện tại thân thương gắn bó với mọi người, “trong bạn và tôi hôm nay – Có một phần Đất Nước”. Ngày mai đất nước bao “giấc mơ”. Yêu nước là nghĩa vụ thiêng liêng:
“Em ơi, đất nước là máu xương của anh
Phải biết gắn bó và sẻ chia
Phải biết hóa thân hình dáng đất nước
Làm cho Đất Nước trường tồn”.
Phần thứ hai có 68 câu (Văn 12 phê bình học 47 câu) nói về tư tưởng “Đất nước nhân dân”. Dân dựng nên Đất Nước. Các danh lam thắng cảnh đều tượng trưng cho những phẩm chất, “lối sống” cao quý của ông cha như lòng thủy chung son sắt, tình yêu đôi lứa sâu nặng, sức mạnh quật khởi, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Truyền thống hiếu học của Dân tộc ta:
“Vợ nhớ chồng cũng góp núi Vọng Phu cho nước
Đôi lứa yêu nhau góp vui Hòn Mái
Vó Thánh Gióng qua đi còn trăm ao đầm
Chín mươi chín con voi góp công dựng nước các Vua Hùng”.
Núi Bút, Vịnh Hạ Long, Ông Đốc Ông Trang… đều là “góp công”, “góp công”, “góp công” – mà non nước đẹp hùng vĩ.
“Bốn vạn lớp người” đã đem mồ hôi xương máu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc: “Có chiến tranh thì con trai ra trận – Con gái về nuôi đàn cùng con – Giặc đến nhà thì đàn bà cũng ra trận, bị đánh”. Nhân Dân tạo ra Đất Nước và làm chủ Đất Nước. Họ là những người vô danh nhưng vĩ đại:
“Họ đã sống và đã chết
Đơn giản và bình tĩnh
Không ai nhớ tên
Nhưng họ đã làm nên Đất nước.”
Người dân là người sản xuất “giữ và truyền cho ta cây lúa ta trồng”. Nhân Dân sáng tạo ra ngôn ngữ “truyền giọng cho con tập nói”. Nhân dân đã diệt thù trong, giặc ngoài để giữ nước, làm cho đất nước ngày càng giàu đẹp:
“Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm.
Nếu có kẻ thù bên trong, hãy đứng lên và đánh bại chúng
Hãy để Đất nước này là Đất nước của Nhân dân
Đất nước của những con người, Đất nước của những câu ca dao thần thoại”.
Tóm lại, Nguyễn Khoa Điềm đã vận dụng một cách sáng tạo tục ngữ, ca dao, dân ca, truyện cổ, phong tục, ngôn ngữ để cảm nhận cội nguồn lâu đời của đất nước, khẳng định rằng chính Nhân dân vĩ đại đã tạo ra nó. Quốc gia và Quyền sở hữu Quốc gia. Chương “Đất nước” chan chứa tình yêu và niềm tự hào dân tộc.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
data-nuoc.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác