Nguyễn Khuyến là thi sĩ của mùa thu

Bạn đang xem: Nguyễn Khuyến là thi sĩ của mùa thu tại thcsdongphucm.edu.vn

Đề bài: Chứng minh rằng: Nguyễn Khuyến là nhà thơ của mùa thu

Cao nguyên nơi tôi sinh ra và lớn lên dường như chỉ có hai mùa mưa nắng liên tục. Tôi chưa một lần đặt chân đến những con đường làng thân yêu ở đồng bằng Bắc Bộ. Tôi thèm biết một cơn mưa phùn mùa xuân tưới mát tâm hồn, tôi thèm “một buổi sáng đầy sương thu gió lạnh”… Nhưng, tôi chỉ bắt gặp chúng qua tác phẩm văn học. Nhất là mùa thu! Có lẽ, mùa thu có sức quyến rũ đặc biệt khiến thi nhân khó lòng làm ngơ! Mong ước của tôi dường như được thỏa mãn một phần khi thưởng thức tập thơ mùa thu của Nguyễn Khuyến. Tôi có cảm giác như mình đang sống trong một mùa thu thực sự. Nguyễn Khuyến thật xứng đáng với danh hiệu nhà thơ của mùa thu.

Để có thể làm nên những vần thơ tuyệt vời về mùa thu quê hương, người ta phải gắn bó mật thiết với ruộng đồng, làng quê. Là người tài cao học rộng – đỗ đầu cả ba kỳ thi Hương, thi Hội và thi Đình – nhưng ông không màng danh lợi. Tuy cho rằng người tài nào cũng phải làm tròn bổn phận “quân tử, thám quân”, nhưng trong thời loạn, không muốn phục vụ triều đình yếu kém, ông đã thoái quan về quê. Nơi đây, vùng quê nghèo thuần khiết, cảnh vật đã tạo cho anh nguồn cảm hứng bất tận. Mùa thu trong thơ ông như hiện ra qua từng câu, từng chữ làm say lòng người đọc:

“Bầu trời mùa thu vẫn xanh hơn bao giờ hết,

Những lũy ​​tre để gió đung đưa.

Nước trong xanh trông như một lớp khói,

Nhưng xin hãy để ánh trăng vào.

Vài chùm trước giậu, hoa năm ngoái,

Một giờ trong không khí, ngỗng nước.

Tôi cũng được truyền cảm hứng để cất bút,

Nghĩ lại mà thấy xấu hổ cho anh Đào”.

(Thu Vịnh)

Thật tuyệt vời! Chỉ với những câu chữ, Nguyễn Khuyến đã vẽ nên một bức tranh mùa thu ấn tượng trước mắt chúng ta? Nền cho các chấm là bầu trời xanh – chỉ mùa thu ở vùng Đông Bắc Việt Nam mới có. Gió thu thổi nhè nhẹ! Khung cảnh thật yên tĩnh. Nếu bước vào đó, có lẽ ta sẽ lạc vào sương mù và ánh trăng bao la, choáng ngợp ùa vào nhà thi nhân:

“Nước trong xanh tựa lớp khói

Nhưng xin hãy để mặt trăng chiếu sáng.”

Nhà thơ đồng cảm với thiên nhiên, hay thiên nhiên huyền ảo đã làm cho lòng nhà thơ chìm sâu vào tâm tư, nhìn thấy sắc thu trước đây:

“Vài chùm trước giậu, hoa năm ngoái

Và, tất cả trở nên sống động khi một con ngỗng kêu trên không trung. “Con ngỗng nước nào?” – nhà thơ băn khoăn, rồi tiếp tục dòng cảm hứng tư tưởng:

“Tôi cũng vừa định cất bút đi,

Nghĩ lại mà thấy xấu hổ cho anh Đào”.

Làm sao trước một khung cảnh tuyệt vời như vậy, một tâm hồn yêu thiên nhiên lại không bị lay động đến tột cùng? Hãy cảm nhận mùa thu trong một hoàn cảnh khác. Đó là lúc nhà thơ miêu tả cảnh câu cá mùa thu:

“Ao lạnh thu trong vắt,

Một chiếc thuyền câu nhỏ bé teo tóp.

Sống trong xanh gợn chút gợn,

Lá vàng trước gió sẽ thổi bay.

Sàn máy lơ lửng giữa trời xanh,

Ngõ tre quanh co vắng người.

Gối, ôm không thể dài.

Cá dưới chân vịt đi đâu?”

(Thu điếu)

Thật lạ lùng, cũng là mùa thu ở quê, cũng là khung cảnh êm đềm thanh bình…, mà sao mới lạ quá! Nhà thơ miêu tả cảnh một mùa thu se lạnh, tĩnh lặng đến mức nghe được cả tiếng lá vàng “đu đưa” khe khẽ. Chiếc lá vàng khẽ đung đưa cũng là báo hiệu mùa thu đi qua tâm hồn thi nhân. Nguyễn Khuyến hoàn toàn có chủ đích khi bài thơ tràn ngập vần “eo”, nhờ vậy mà có một phần thơ mang một sắc thái rất riêng, sắc thái ấy có chút gì đó buồn, có chút gì đó bình yên. tôi, nhẹ và thoáng qua. Nguyễn Khuyến ít sử dụng những hình ảnh tiêu điều trong thơ cổ. Anh miêu tả mùa thu chủ yếu qua cảm nhận của chính mình, trên quê hương anh. Điều này có ý nghĩa to lớn, ghi nhận một bước tiến mới của thơ ca Việt Nam trên con đường trưởng thành theo hướng dân tộc hóa cả về hình thức lẫn nội dung. Chẳng hạn, Nguyễn Công Trứ cũng tả mùa thu nhưng theo một phong cách khác:

“Vào mùa thu, tiết trời hơi ảm đạm,

Cụm sen xưa đã phai màu.

Giầy sương rào hoa vàng,

Son nhuộm đỏ cành đào non và lá”

(Thu Vịnh)

Mùa thu Nguyễn Khuyến không cần đến “khóm sen già”, “hàng giậu hoa vàng” mà vẫn tạo nên một mùa thu với những nét rất đặc trưng của mùa thu Việt Nam. Rõ ràng Nguyễn Công Trứ đã bó hẹp thơ mình trong lối nghệ thuật thơ cổ, với những chi tiết ước lệ làm mất đi sự dung dị của mùa thu Việt Nam, nói chính xác hơn là mùa thu làng quê Bắc Bộ.

Như chúng ta đã biết, Nguyễn Khuyến không chỉ là tác giả của ba bài thơ nổi tiếng “Thu vịnh”, “Thu điếu”, “Thu mơ” mà ông còn sáng tác một số bài thơ chữ Hán về đề tài này. Dường như mùa thu trong trẻo, thanh tao phù hợp với tâm hồn tĩnh lặng, trong sáng của thi nhân, mỗi bài thơ về mùa thu của Nguyễn Khuyến đều mang một vẻ đẹp riêng luôn cuốn hút người đọc. Bài thơ Mùa thu dưới đây dường như nhà thơ phát hiện ra sự miêu tả mùa thu qua cảm nhận của một kẻ say:

“Năm gian nhà cỏ thấp,

Ngõ tối, đêm thăm thẳm chập chờn.

Lưng giậu phảng phất màu khói nhạt,

Mặt ao lấp lánh ánh trăng.

Da ai nhuộm xanh,

Đôi mắt ông lão cũng đỏ hoe.

Rượu ngon hay ít,

Khoảng năm ba chén say.”

(Thu ẩm)

Nếu như trong bài “Thu điếu”, cảm giác tĩnh lặng được tạo nên bởi vần “eo” thì ở đây, ta thấy được sự say sưa của nhà thơ qua các vần “e”, “è”, “è” (say) – tất cả cũng nghiêng, mờ qua vần! Không phải cảnh sớm mai, cũng chẳng phải chiều vắng lặng. Mùa thu trong bài “Thu ướt” là mùa thu khi bóng đêm thăm thẳm đã bao trùm không gian, những chú đom đóm thảnh thơi phát ra ánh sáng lập lòe trên những con ngõ vắng và tối. Tất cả thật hoang vắng và cô đơn. Trong khung cảnh ấy, một chút sương mùa thu đọng bên hàng giậu là hình ảnh quen thuộc của một làng quê hiền hòa, êm đềm. Và đây là mặt trăng! Trăng thu soi bóng xuống mặt ao tạo nên một thứ ánh sáng mơ hồ, hư ảo. Dường như chỉ cần nhắm mắt lại, ta đã đắm chìm trong khung cảnh hư ảo ấy, sống động và mong manh:

“Ao lấp lánh ánh trăng”.

Vì vậy, mỗi đoạn thơ trong tập thơ mùa thu của Nguyễn Khuyến đều có những nét riêng nhưng tựu chung lại đều gợi lên một mùa thu quen thuộc. Mùa thu với trời xanh, với sương khói mờ ảo khiến người đọc vô cùng xúc động. Thiên nhiên của chúng ta thật đẹp! Như một người uống rượu, càng uống tôi càng say cái hay của thơ Nguyễn Khuyến và càng đọc tôi càng mê nhà thơ. Một bức tranh đẹp khiến người xem muốn ngắm mãi không thôi. Bài thơ hay làm cho người đọc thêm bối rối. Những vần thơ về mùa thu của Nguyễn Khuyến sẽ sống mãi trong lòng biết bao thế hệ người Việt Nam chúng ta. Nguyễn Khuyến xứng đáng là nhà thơ của mùa thu đất nước. Đọc những vần thơ sưu tầm của ông, tâm hồn ta thêm xao xuyến, thêm yêu thương và tự hào về một quê hương Việt Nam thanh tao, bình dị.

Các bộ đề lớp 12 khác

Bạn thấy bài viết Nguyễn Khuyến là thi sĩ của mùa thu có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Nguyễn Khuyến là thi sĩ của mùa thu bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Nguyễn Khuyến là thi sĩ của mùa thu của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học