Phân tích bài thơ Thơ duyên của Xuân Diệu

Bạn đang xem: Phân tích bài thơ Thơ duyên của Xuân Diệu tại thcsdongphucm.edu.vn

Đề bài: Phân tích bài thơ “Thơ tình” của Xuân Diệu.

Xuân Diệu viết về mùa xuân với tất cả niềm say mê, đắm say:

“…Tháng giêng ngon như đôi môi…

… Hỡi suối đỏ, ta muốn cắn ngươi…”

Nhà thơ cũng đến với mùa thu trong tâm trạng thất thần. Viết về mùa thu, Xuân Diệu có lối nói thơ mộng, lời thơ tươi tắn, cảm nhận tinh tế về tâm hồn mùa thu đất nước. “Thơ tình” là một tập thơ đặc sắc xác định cảnh thu, tình yêu qua hồn thơ của một chàng trai đa tình và tài hoa trong lãng mạn.

“Thơ tình” – một bài thơ rất hay. Cái “duyên” mà nhà thơ nói đến chính là sự tương tác kỳ diệu của vũ trụ, thiên nhiên và con người mà trước hết là những chàng trai, cô gái “tâm hồn xanh như ngọc”.

Một buổi chiều thu đẹp – “chiều mơ” – êm ái, nhẹ nhàng như một lời ru, tạo vật dường như đang “hài hòa trên cành duyên”. Những cành cây mềm mại đung đưa duyên dáng trong làn gió thu nhè nhẹ giữa màn sương buổi hoàng hôn. “Gió xinh thì thầm trong lá xanh” (“Vội vàng”). Cả một trời thu “nơi tiếng đàn huyền thoại”. Tiếng nhạc, tiếng đàn hạc du dương, ngọt ngào như ru hồn người vào cõi mộng. Tiếng gió hòa với tiếng chim hót líu lo. Trên ngọn me “đôi chim” chuyền cành hót vang, biết bao tình cảm yêu thương. Cây me, cây sấu là hình ảnh quen thuộc của phố cổ Hà Nội. Tôi như được sống trong con phố Tràng An cổ kính, thân thương của hơn nửa thế kỷ trước. Tôi đã từng biết đến “nhạc thơm”; “Hương khúc”, nay chúng ta cùng thưởng thức “huyền thoại” của giấc mơ chiều”:

“Chiều mộng giao hòa trên nhánh định mệnh,

Cây me ríu rít đôi chuyền.

Đổ bầu trời ngọc lục bảo qua những chiếc lá,

Thu đến – nơi vang tiếng huyền thoại”.

Cảnh thu có gió reo, chim hót. Còn có bầu trời mùa thu trong xanh, đẹp như ngọc bích; Tất cả màu xanh ấy của bầu trời mùa thu như “đổ” xuống, như tràn qua kẽ lá. Cỏ cây óng ánh màu ngọc với trời thu. Ai có thể quên viên ngọc đó? Sau này, nhà thơ Hàn Mặc Tử cũng đã viết trong bài “Đây thôn Vĩ Gia”: “Vườn ai xanh như ngọc”… Màu ngọc bích của lá cũng là màu thu làm nên tâm hồn mùa thu.

Khổ thơ đầu nói đến gió, cây, và đôi vol – cảnh vật giao hòa, tương giao, gắn bó; Cái “hữu tình” ấy được cảm nhận qua tâm hồn bồng bột, đa tình của nhà thơ. Khổ thơ thứ hai nói về con đường và trái tim “rung rinh trước tình yêu”. “Nhỏ”… “chảnh chọe”… “luộm thuộm” – biết bao nét vẽ tinh tế hiện lên trên một màu vàng nhạt của ngày thu “nắng về”. Tâm hồn mùa thu của bức tranh quê gợi một nỗi buồn đẹp. “Ngày ấy”, trái tim “tôi” xao xuyến, “rung động” một mùa thu yêu thương. Nhà thơ đi giữa đất trời, lắng nghe nhịp đập dịu dàng của trái tim mình, tâm hồn rộng mở giao hòa với vạn vật, với con người, một thiếu nữ đang bước nhẹ trên đường:

“Con đường nhỏ lộng gió

Lá hoang cành, nắng chiều về;

Ngày đó, trái tim anh lắng nghe em

Lần đầu tiên tôi rung động trước tình yêu”.

“Em” và “Anh” cùng nhau dạo phố. “Em” bước đi “thản nhiên” trông tự nhiên, hồn nhiên, duyên dáng. Anh cũng đang say sưa ngắm cảnh đất trời, bước chân anh “lảo đảo” – ung dung, thong thả. Cuộc gặp gỡ tình cờ của đôi bạn trẻ, tưởng chừng “vô tâm” nhưng lại như có “nhân duyên”. Không hẹn hò mà nhiều nỗi buồn!

“Tôi bước đi bình thản không vướng lối

Anh ấy đi chậm và không theo sau.”

Cặp câu đối nhiều nghĩa. “Anh và em” đẹp như một vần trong một “bài thơ êm dịu”. Đôi vần vang lên “rung động tình yêu”. So sánh độc đáo cho thấy “số phận” của cặp đôi:

“Vô tâm – nhưng giữa một bài thơ dịu dàng,

Anh và em như một vần điệu.”

Cảnh vốn đã đẹp, nay có thêm người đẹp thì sự đồng điệu, thiện cảm càng tăng lên. Sắc thu tươi sáng, tình yêu mùa thu trong trẻo và mộng mơ. Bức tranh kết quả được dệt bằng sự quyến rũ của cuộc sống và một tình yêu nồng nàn và rung động. Đúng như nhà văn Hoài Thanh đã nhận xét: “Xuân Diệu say cảnh trời… khi vui, khi buồn đều say đắm, dịu dàng…”.

Khổ thơ thứ tư nói về khung cảnh trong một không gian rộng lớn và lạnh lẽo. Một đám mây chiều và cánh cò quen thuộc của miền quê. Không phải mây xám. Cũng không phải “Ngàn năm mây trắng bay đi” (“Hoàng Hạc Lâu” – Thôi Hiệu). Đó là một đám mây xanh, một đám mây đẹp. Hai từ gợi cảm “đi về đâu”. Hỏi mây hay hỏi nàng? Cảnh vừa thực vừa mộng, gợi nhiều dấu ấn, buồn man mác. Bài thơ “Con cò ngoài đồng đang băn khoăn” là một sáng tạo vô cùng độc đáo của Xuân Diệu. Hình ảnh thơ này là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa hai phong cách Đường Thi và Thơ Mới. “Từ con cò của Vương Bột bay lặng lẽ ráng chiều đến con cò của Xuân Diệu không bay mà ngập ngừng, cách biệt hơn ngàn năm hai cõi” (Hoài Thanh). Hình ảnh “cánh cân” gợi tả hình dáng con cò đang chao cánh, không biết cò đang bay cao hay thấp, bay gần hay bay xa, bay lên hay bay xuống…

Chiều thu vừa dứt, bầu trời như mở rộng ra. Tình cảm ấy được thể hiện trong hai câu thơ tuyệt vời:

“Con chim nghe bầu trời dang rộng đôi cánh,

Hoa chiều lạnh, sương rơi dần.

Dùng cái hữu hạn, lẻ loi, bé nhỏ (cánh chim) để miêu tả cái vô hạn, bao la (bầu trời) là một tài năng. “Chim nghe…” – thơ chuyển đổi cảm giác. Cánh chim bé nhỏ tung bay, in bóng trên bầu trời chiều bao la. Hoàng hôn buông xuống, sương thu lành lạnh. Hoa từ từ khép lại…

Thời gian nhẹ nhàng trôi qua “mùa thu lặng lẽ”. Tâm hồn nhà thơ dạt dào tình yêu. Chân hòa cùng trời đất, tạo vật. Tất cả tâm hồn sẽ tìm về với nhau và cùng “sâu” (Xuân Hương). Cần chi người băng? Nhà thơ khẽ thốt lên: “Trái tim anh đã kết duyên với trái tim em”. Ý nghĩa của câu thơ này: “Anh đã yêu em” như ai đó đã hiểu?

“Duyên thơ” đã tồn tại hơn nửa thế kỷ mà “duyên” vẫn đẹp. Vì cảnh mùa thu đẹp và thơ mộng. Tình trong sáng, sầu đau. Từ tập thơ thu của Nguyễn Khuyến đến “Thơ định mệnh”, chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn bao giờ hết rằng “Xuân Diệu là người mới nhất trong các nhà thơ mới”. Khung cảnh nên thơ. Con người trong thơ trẻ trung, đa tình, mộng mơ và đa tình. Chim đã có đôi, có cặp rồi nên “Trái tim anh đã cưới trái tim em”. Số phận của cặp đôi cũng là số phận của bạn bè. “Thơ Tình” là một bài thơ tình của Xuân Diệu. Trong tuyển tập “100 Bài Thơ Tình”, “Thơ Tình” mang vẻ đẹp của một “hoa hậu” trong sáng.

Trường THCS Đồng Phú

Các bộ đề lớp 12 khác

Bạn thấy bài viết Phân tích bài thơ Thơ duyên của Xuân Diệu có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài thơ Thơ duyên của Xuân Diệu bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Phân tích bài thơ Thơ duyên của Xuân Diệu của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học