Phương pháp liên khúc trong Đọc Tiểu Thanh kí – Ngữ văn lớp 10

Bạn đang xem: Phương pháp liên khúc trong Đọc Tiểu Thanh kí – Ngữ văn lớp 10 tại thcsdongphucm.edu.vn

Đề bài: Thủ pháp liên thanh trong Đọc Tiểu Thanh kí của Nguyễn Du

Bài giảng: Đọc Thanh thứ (Nguyễn Du) – Cô Trương Khánh Linh (giáo viên Trường THCS Đồng Phú)

Tiểu Thanh là một cô gái xinh đẹp và tài năng sống vào thời nhà Minh. Tiểu Thanh vốn là vợ lẽ của một người họ Phùng, bị vợ cả hành hạ vì ghen tuông nên chết yểu. Tiểu Thanh có tập thơ để lại cũng bị vợ cả đốt hết, chỉ còn lại một phần nhỏ. Cần lưu ý cụm từ “lưỡng tiền” (tiền sổ) đứng trước như định nghĩa cho cụm từ “đơn thư” (một tờ sổ) để làm rõ vị trí của sổ rời.

Từ “luyến” trong bài thơ là một động từ bốn ngôi, có nghĩa là vướng mắc, xao xuyến. Chữ “trú” có nghĩa là gánh vác trong cụm từ “tự cư” có nghĩa là gánh vác thân xác.

Trong câu kết của bài thơ có bộ phận trạng ngữ “tam bái yển hầu”. Nguyên văn cả hai câu đều kết: “Không biết ba trăm năm hậu thế – Người Hạ Hà người Khát Tố Như?” nghĩa là không biết sau hơn ba trăm năm, ai sẽ khóc To’ Như thế này? Câu thơ đã nói rõ người khóc là có, chỉ là chưa biết cụ thể là ai. Làm sao biết được sự việc và con người chưa xảy ra nên tác giả dùng từ phủ định là “chưa biết”.

Nguyễn Du lấy tên tự là Tố Như với ý nói ông cũng là một trong những người tài hoa nhưng sầu muộn.

Hãy nhìn vào một số điểm xuất xứ. Cần hiểu từ, thậm chí hàm ý trong cái tên Tố Như để thấy được tính chất tượng trưng của những hình ảnh cụ thể trong Đọc Tiểu Thanh Ký. Khi đọc thơ, cần biết cách khái quát ý nghĩa biểu tượng của những hình ảnh cụ thể trong đoạn thơ để hiện thực hóa ý thơ diễn tả một quy luật phổ biến mà con người khắc nghiệt phải chịu đựng. Đó là sự “đồng chất” giữa hình và mệnh. Ở Tiểu Thanh nhan sắc còn có tài thơ nên luận đề của bài thơ còn được hiểu là luận đề với “tài tương thân”, một chủ đề gần gũi sẽ được làm nổi bật trong kiệt tác Truyện Kiều.

Định hướng phân tích Đọc Tiểu Thanh theo cách như vậy sẽ thấy rõ hơn chiều sâu của tâm trạng trữ tình trong bài thơ. Chúng tôi gọi cách phân tích tìm hiểu bài thơ này là “phương pháp liên khúc”.

Liên khúc chủ yếu tìm mối liên hệ nội tại trong cấu trúc nghệ thuật của bài thơ, đồng thời phải thấy được mối tương quan, đồng cảm giữa thi hào Nguyễn Du với nhân vật Tiểu Thanh để làm nổi bật chủ đề “tài hoa bạc mệnh”. thân” như một biểu hiện của số phận làm khổ bao thế hệ con người.

Đọc Tiểu Thanh ký của Nguyễn Du viết bằng chữ Hán theo thể Đường luật. Khi phân tích bài thơ này, cần làm rõ chủ đề, sự thật, luận điểm và kết luận của văn bản, đồng thời tìm ra ý nghĩa của bài thơ thông qua cấu trúc đó.

Hoa viên (vườn hoa) vừa hàm ý rực rỡ sắc màu, vừa tượng trưng cho vẻ đẹp tươi tắn, tràn đầy sức sống. Vùng đất hoang mô tả một cái chết khô hoàn toàn không còn dấu vết của sự sống trong quá khứ. Đó là một sự thay đổi tiền tệ nhanh chóng, rất cụ thể, mà mọi người thậm chí không thể tưởng tượng được. Đoạn thơ dựng lên hai cảnh tương phản được nhìn trên cùng một dòng thời gian miêu tả, khiến chúng cùng tồn tại, làm nổi bật sự tương phản giữa vẻ đẹp phong phú và cuộc đời quá ngắn ngủi.

Câu thơ thứ hai là sự tiếp nối ý đã gợi ra ở câu trên “Chỉ một điếu thuốc, mà tiền nhiều nhất chỉ một lá thư”, có nghĩa là chỉ có một mình bạn mê mẩn tờ rơi nằm trước cửa sổ. Toàn bộ cuốn sách đã mất gần hết, chỉ còn lại một tờ và nằm rải rác trong quên lãng. Rõ ràng là phần sách không ổn! “Một điếu” là thăm và đồng cảm với cuốn sách chan chứa tình đời và tài năng của người đã tạo ra nó. Câu thơ thể hiện sự đồng cảm của một trái tim trước một tấm lòng. Cụm từ “nhất chỉ thư” (một tờ rơi) đã tạo nên một cảnh tượng tương phản giữa tài và mệnh, giữa tài cao và mệnh thấp.

Trong bài, đoạn thơ miêu tả đồ vật, sự vật để làm rõ mối liên hệ bên trong giữa tài và mệnh. Tất cả những sáng tạo của con người với tài năng của mình đều là mầm mống dẫn đến rắc rối giữa những ganh đua ganh ghét trong cuộc sống.

Hai câu thực đã đi vào phân tích sự việc của con người, nói thẳng về tài và vận của con người. Phần tài cao hiếm có, không dễ có được. Đó là tinh thần của con người. Con người sinh ra từ cát bụi sẽ trở về với cát bụi là lẽ thường tình. Nhưng chết không phải là hết, tinh thần của những bậc anh tài là bất tử. Người ta quý nó nên thương nó khi nó bị đánh đập dã man. Thái độ “phân biệt hiền tài” thật đáng trân trọng ở một tài năng như Nguyễn Du.

Hai câu thực đã khái quát số phận của những con người tài hoa nhưng kém may mắn. Dường như số phận đang bủa vây con người:

Rằng người đẹp ngày xưa Số phận đã qua không chừa một ai.

Những câu thơ tiếp theo vẫn là câu hòa tấu góp phần hoàn chỉnh chủ đề: Bị người ta chối bỏ có gì mà buồn? Tuy nhiên, văn chương ở đây đã bị đốt cháy, chỉ còn lại một tờ, vẫn khiến lòng người đau xót. Phải có “máu” văn chương mới làm nên một cây bút lớn. Ngòi bút lớn vì tâm hồn con người, tình yêu cuộc sống đã gửi vào văn chương ấy. Cả cái tài văn chương và cái tài nói chung của Tiểu Thanh đã làm nảy sinh lòng đố kỵ, ghen ghét của mọi người. Chính tài năng này là nguyên nhân của thảm họa. Tài năng là kết quả của nhiều nỗ lực cá nhân nên “tin vào tài năng” là lẽ thường, nhưng con người cũng phải biết:

Có tài mà cậy tài Chữ tài gắn liền với chữ tai bằng một âm tiết.

Hai câu thực trong Đọc Tiểu Thanh mượn một cuộc đời cụ thể để minh chứng cho hiện tượng “tương tài” và nguyên nhân của tai họa đó cũng do chính con người gây ra. Đây là công việc của một người đàn ông xuất thân từ trong lồng, thói quen cuộc sống, vì vậy ông trời biết cách giúp đỡ! Con người phải tự trách mình, tự cứu mình trước.

Cổ Kim ghét sự phiền phức tự nhiên của Phong, bản thân vô cớ tự cho mình là đúng.

Phải chăng người ta biết rồi mà vẫn không tránh được?

Hiện tượng “tương ngộ” đã trở nên phổ biến và tất yếu. Vì vậy, Nguyễn Du đã đề cập đến nó trong các tác phẩm sau này của mình như một bài ca về cuộc đời.

Hiền tài hiếm có, quý mến bậc hiền tài là biểu hiện của thái độ nhân ái. Cuộc đời khốn khổ như vậy, làm sao cứu vãn được đây? Nguyễn Du bày tỏ cho mọi thời đại, mọi người một lối thoát để “giải cứu”. Sự bất công của tài năng không phải từ Chúa và hoàn toàn do số phận. Nếu Chúa không can thiệp vào cuộc sống của mọi người, thì tại sao lại hỏi? Phủ nhận “số phận” là nuôi dưỡng niềm tin rằng con người có thể vạch ra con đường sống của chính mình. Phải có một trái tim “biệt tài” hết cỡ mới có đủ trí óc để nghĩ ra lối thoát cho cuộc đời. Tài năng là do thiên bẩm, nhưng thể hiện tài năng như thế nào lại là chuyện của con người. Nguyễn Du nhắc nhở hậu thế thói đời và nhược điểm của người tài. Đó là những hướng mở để xả “ghét” và tu thân. Nhà thơ không chỉ yêu mà còn bày cách cứu người, cứu người. Đó chính là tình thương bao la, sâu sắc của con người có “mắt nhìn thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ ngàn kiếp” để nhấn mạnh vai trò nỗ lực chủ quan, quyết định số phận của mỗi người. Để tránh những điều oan trái đó cần dựa vào lương tâm và đức hạnh trong sáng, trau dồi vẻ đẹp khiêm tốn, vị tha, bao dung và tôn trọng tài năng của người khác. Cùng với đó, đức cao vọng trọng hòa hợp với tài năng thiên bẩm sẽ tạo nên một con người có vẻ đẹp hoàn mỹ. Như vậy, lòng đố kỵ giữa con người với nhau sẽ giảm đi và sự ngưỡng mộ, tôn trọng con người, giá trị con người sẽ tăng lên.

Mơ ước những điều tốt đẹp cho con người nhưng Nguyễn Du vẫn thao thức trước thực tại cay đắng do “quan lộc” gây ra và sẽ còn tồn tại như một hiện tượng chống lại con người. Suy cho cùng, những người như Tiểu Thanh, Nguyễn Du trên đời không vắng. Ông tin điều đó và biết rằng: “Hiền tài là thiên cổ”. Sau hơn ba trăm năm Liệu còn ai khóc Tố Như như đã khóc Tiểu Thanh? Bức tranh hòa tấu cuộc đời ấy sẽ mãi tồn tại như một lời cảnh báo cho con người. Từ những gì mắt thấy tai nghe, hãy suy luận điều gì sẽ xảy ra. Chuyện gì đến, chuyện gì đến, chứng tỏ Nguyễn Du không chỉ là một người đa cảm, mà còn được tạo dựng bởi một đứa trẻ giàu trí tuệ và tri thức. Người tình rất tỉnh táo và rất bác học của Nguyễn Du.

Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 10:

Các bài giải bài tập lớp 10 sách mới:

doc-tieu-thanh-ki.jsp

Giải bài tập lớp 10 theo sách mới môn học

Bạn thấy bài viết Phương pháp liên khúc trong Đọc Tiểu Thanh kí – Ngữ văn lớp 10 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phương pháp liên khúc trong Đọc Tiểu Thanh kí – Ngữ văn lớp 10 bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Phương pháp liên khúc trong Đọc Tiểu Thanh kí – Ngữ văn lớp 10 của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học