Sơ đồ tư duy Lục Vân Tiên gặp nạn dễ nhớ, ngắn gọn

Bạn đang xem: Sơ đồ tư duy Lục Vân Tiên gặp nạn dễ nhớ, ngắn gọn tại thcsdongphucm.edu.vn

Nhằm giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến ​​thức và nội dung các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9, chúng tôi biên soạn bài Lục Vân Tiên sơ đồ tư duy dễ nhớ, ngắn gọn và đầy đủ. các nội dung như tìm hiểu chung về tác phẩm, tác giả, bố cục, dàn ý phân tích, bài văn mẫu phân tích,…. Hy vọng thông qua Sơ đồ tư duy Lục Vân Tiên gặp nạn sẽ giúp các em nắm được nội dung cơ bản của truyện Lục Vân Tiên gặp nạn.

I. Tác giả

– Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888), tục gọi là Đồ Chiểu.

– Quê cha ở Thừa Thiên – Huế, ông sinh ra tại quê mẹ ở Gia Định.

– Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu gặp nhiều đau khổ, bất hạnh

– Không khuất phục trước số phận nghiệt ngã, Nguyễn Đình Chiểu ngẩng cao đầu sống có ích.

– Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ lớn của dân tộc. Ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm văn học có giá trị.

II. Nghiên cứu chung về tác phẩm

1. Thể loại: Thơ Nôm + Thể thơ: Lục bát

2. Nguồn gốc

Đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn” thuộc phần hai của truyện “Lục Vân Tiên”.

3. Bố cục: 2 phần

– Phần 1: (8 câu đầu): Tội ác của Trịnh Hâm.

– Phần 2: (Còn lại): Hành động đức độ và nhân cách cao cả của ông lão đánh cá.

4. Giá trị nội dung

Đoạn thơ nói lên sự đối lập giữa cái thiện và cái ác, giữa nhân cách cao thượng và ý đồ thấp hèn, đồng thời thể hiện sự trân trọng, niềm tin của tác giả đối với nhân dân lao động.

5. Giá trị nghệ thuật

– Truyện Lục Vân Tiên là truyện thơ Nôm có tính chất truyện dân gian: cốt truyện được chú trọng, tính cách nhân vật chủ yếu được thể hiện qua hành động hơn là miêu tả nội tâm. Nhân vật Nguyễn Đình Chiểu còn là hiện thân của lý tưởng hay thái độ yêu ghét của ông.

– Truyện mang màu sắc Nam Bộ cả về tính cách con người và ngôn ngữ địa phương.

III. Lập dàn ý để phân tích tác phẩm

1. Tội ác của Trịnh Hâm

– Hoàn cảnh của Lục Vân Tiên: không tiền, mù lòa, bơ vơ nơi đất khách quê người.

– Trịnh Hâm âm mưu hãm hại Vân Tiên dưới chiêu bài “giúp đỡ”.

– Nguyên nhân: lòng đố kị, ghen ghét tài năng, trăn trở cho con đường đi của chính mình ngay từ khi mới gặp Vân Tiên.

– Thái độ của Trịnh Hâm: so đo, tính toán, lo lắng khi kết bạn với Vân Tiên, người được đánh giá là tài cao.

– Dù biết Vân Tiên bị mù nhưng Trịnh Hâm vẫn ra tay hãm hại chàng, chứng tỏ sự tàn ác dường như đã ngấm vào máu thịt, trở thành bản chất con người chàng.

⇒ Trịnh Hâm: tàn ác, bất nhân, bất nghĩa.

2. Việc làm nhân đức của ông Ngư

– Vân Tiên được Giao Long “phù hộ” và được gia đình ông Ngư cứu sống.

– Hành động: cả nhà nháo nhác, lao vào chạy chữa cứu sống Vân Tiên, mỗi người mỗi việc. Đó là tình cảm chân thành của gia đình anh Ngữ dành cho nạn nhân.

– Khi biết hoàn cảnh của Vân Tiên:

+ Ông Ngư sẵn sàng cõng anh.

+ Khi cứu người không cần trả ơn.

– Tấm lòng bao dung, vị tha, hào hiệp của ông Ngư đối lập với bản chất ích kỉ, nhỏ nhen, độc ác của Trịnh Hâm.

– Cuộc sống của gia đình ông Ngư: một cuộc sống không danh lợi “vui vịnh”, xa rời những tính toán nhỏ nhen, ích kỉ.

⇒ Tác giả gửi gắm khát vọng, niềm tin vào những điều tốt đẹp của nhân dân lao động. Lên án cái ác, cái xấu núp sau mũ cao, tà áo dài của những người có địa vị cao.

IV. Phân tích

Lục Vân Tiên là tác phẩm thơ Nôm tiêu biểu của Nguyễn Đình Chiểu vẽ nên bức tranh đối lập giữa những con người chính trực, khẳng khái, vị tha, trọng nghĩa như Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga và những con người độc ác, đầy rẫy. đố kỵ, ghen ghét như Trịnh Hâm, Bùi Kiệm. Qua đó, ông thể hiện quan niệm về công lý và cái thiện luôn chiến thắng cái ác. Đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn” đã thể hiện xuất sắc quan niệm ấy của nhà thơ.

Đoạn trích nằm trong phần thứ hai của bài thơ. Trên đường về chịu tang mẹ, khóc nhiều nên Vân Tiên bị mù cả hai mắt, chàng và đồng trẻ bơ vơ nơi đất khách quê người. Đúng lúc này, Trịnh Hâm đi thi về, gặp hai người. Vì tâm địa độc ác, đố kỵ nên khi hoạn nạn hắn không giúp đỡ bạn bè mà còn âm mưu hãm hại Vân Tiên. Chàng lừa dongsaeng vào rừng rồi trói lại, giả vờ đưa Vân Tiên xuống thuyền, hứa sẽ đưa chàng về nhà. Chờ đêm xuống, anh ta thực hiện tội ác của mình. Đoạn thơ thể hiện sự đối lập giữa cái thiện và cái ác, đồng thời gián tiếp gửi gắm niềm tin của tác giả đối với những người lao động bình thường.

Tám dòng đầu của đoạn trích miêu tả hành động tội ác của Trịnh Hâm:

Đêm lặng như tờ,

Ngang sao dâng sương mù bay.

Trịnh Hâm bèn ra tay,

Vân Tiên liền bị hắn đẩy ngã.

Trịnh Hâm giả kêu trời,

Cho người tỉnh dậy lấy chữ hỗn.

Mọi người trên thuyền kêu lên:

Tất cả họ đều yêu thích chúng. Tim Luc tan nát.

Trong hoàn cảnh “khuya thanh vắng” – đêm khuya vắng lặng không một tiếng động, thiên hạ còn say giấc nồng, Trịnh Hâm đã ra tay hãm hại Vân Tiên. Dường như đây là thời cơ thuận lợi để kẻ xấu thực hiện tội ác bởi chúng dễ dàng che giấu mọi hành vi tội lỗi. Vì ganh ghét, đố kỵ với tài năng của Vân Tiên và lo lắng cho con đường sự nghiệp của chàng, Trịnh Hâm đã chia rẽ thầy trò và bất ngờ khiến “Vân Tiên bị anh đè xuống ngay”. Không những thế, y còn vu khống “giả tiếng trời” để người đời tỉnh ngộ cho rằng Vân Tiên đã tự mình sa ngã. Có thể nói, đó là một hành động vừa vô nhân đạo, vừa bất nhân, vừa tàn ác vừa dối trá. Đó là một hành động vô nhân đạo vì anh ta đang ác ý hãm hại người khác trong khi người đó có hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa, bị mù cả hai mắt, bị bọn lang băm lừa lấy hết tiền. Đó là một hành động oan uổng vì Vân Tiên vốn là người bạn từng cùng bàn thơ văn, hứa sẽ đưa Vân Tiên về nhà. Đó còn là hành động tàn ác, dối trá bởi cái ác đã ăn vào máu thịt, đẩy con người vào nỗi đau và sẵn sàng phủi tay trước sự hiểu lầm của người khác. Chỉ với tám dòng thơ, bộ mặt của một kẻ độc ác, bất nhân, bất nghĩa đã được tái hiện một cách chân thực và toàn diện nhất.

Trịnh Hâm được miêu tả với tính cách tiểu nhân, dối trá, thậm chí tàn ác và vô lương tâm, trong đoạn trích này Nguyễn Đình Chiểu cũng đã xây dựng tấm lòng vị tha, nhân hậu của con người. Rất đời thường, nhưng rất ý nghĩa. Cụ thể ở đây là đình Ngư Ông:

Hãy cho tôi một giờ lửa

Chàng ấm ức, nàng ngẩng mặt

Nếu như Trịnh Hâm bày mưu tính kế, bày trò toàn hại người, thì họ Ngũ thấy người lâm nạn, không nghĩ ngợi, so đo mà dốc hết tâm sức cứu người dưng. Những từ như “con ăn năn”, “anh mở bụng”, “mẹ ngước mặt lên” thể hiện tính khẩn trương, khẩn trương của hành động cứu người. Dù không biết Vân Tiên là ai nhưng gia đình ông lão vẫn tận tình giúp đỡ hết lòng. Nếu như ở trên ta cảm thấy ghê tởm trước hành động nhẫn tâm của lão Hâm thì đến đoạn thơ này ta lại cảm động và ấm lòng trước tấm lòng yêu thương của gia đình ông lão. Khi được gia đình ông Ngư giúp đỡ, Vân Tiên đã rất cảm động trước những tấm lòng cao đẹp đó và băn khoăn không biết làm sao để đáp lại, lời nói của ông Ngư đã làm nên vẻ đẹp và phẩm chất đáng trân trọng của ông. quan trọng:

Ông già nói: Lòng tôi không mơ

Tận tâm nhân từ, chờ báo đáp

Qua đây, ta cũng có thể thấy sự tương đồng trong quan điểm sống của Ngư Ông và Lục Vân Tiên. Vân Tiên cũng nghĩ “Làm ơn, dễ thấy người trả ơn”. Có lẽ, bởi tấm lòng nhân hậu, giúp đỡ mọi người một cách vô tư nên Vân Tiên cũng được đền đáp, đúng như câu nói “Ở hiền gặp lành”. Ở với gia đình Ngư Ông, Lục Vân Tiên cảm thấy bình yên, thấy được ý nghĩa của cuộc đời và suy nghĩ thấu đáo nhiều điều:

Nước trong rửa sạch ruột

Đây là một câu tốt cho nội dung trái tim của bạn

Có một ngày tốt đẹp vào ngày mai

Ngày mốt, đêm nay ta đón gió chơi trăng

Câu thơ thể hiện sự thanh thản, vô tư khi sống cuộc đời hòa hợp với thiên nhiên, những vướng bận, ưu tư, sầu muộn trong lòng cũng được Vân Tiên “rửa ruột” trút bỏ. Còn với Vân Tiên, danh lợi bây giờ chỉ là hư không, không thể “bực bội”. Đời sống ẩn dật, vui sống với đời sống lao động bình thường, nhịp sống ẩn dật tự do tự tại mới là ý nghĩa thực sự.

Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu bao giờ cũng vậy, giản dị, nhẹ nhàng nhưng làm rung động biết bao trái tim người đọc bởi những ý nghĩa, giá trị cao đẹp. “Lục Vân Tiên gặp nạn” – một bài thơ được viết theo thể thơ dân tộc bằng tất cả tâm huyết và ước vọng về một cuộc sống bình yên, tốt đẹp với những người dân lương thiện. Và cao hơn cả đó là sự ca ngợi và khơi dậy lòng trắc ẩn trong mỗi trái tim chúng ta khi sống giữa cuộc sống xô bồ hôm nay.

V. Vài nhận xét về tác phẩm

1. Lục Vân Tiên là một lời nguyền, một bài hát, một giấc mơ.

(Hoài niệm)

2. Xã hội trong Lục Vân Tiên là một xã hội suy yếu, loạn lạc: bọn gian ác, bội bạc, trộm cướp hoành hành khắp nơi, hãm hại người lương thiện; vua bất tài, gian thần; kẻ xâm lược nước ngoài; đất nước lâm nguy. (…) Ngòi bút của Nguyễn Đình Chiểu phê phán gay gắt cái xã hội “đẩy con người xuống hố”. Nguyễn Đình Chiểu nói đến nhân nghĩa, nhưng đây không phải là nhân nghĩa chung chung mà là nhân nghĩa gắn với người bình dân, được người bình dân ủng hộ.

(Lê Chí Dũng, Từ Điển Văn Học)

3. Lục Vân Tiên là một bài ca dài ca ngợi chính nghĩa, những đức tính đáng quý, đáng trân trọng ở đời…

(Phạm Văn Đồng)

Xem thêm sơ đồ tư duy các bài văn, bài văn lớp 9 hay, chi tiết:

Mục Lục Văn Mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:

Trường THCS Đồng Phú

Các bộ đề lớp 9 khác

Bạn thấy bài viết Sơ đồ tư duy Lục Vân Tiên gặp nạn dễ nhớ, ngắn gọn có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Sơ đồ tư duy Lục Vân Tiên gặp nạn dễ nhớ, ngắn gọn bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Sơ đồ tư duy Lục Vân Tiên gặp nạn dễ nhớ, ngắn gọn của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học