Sơ đồ tư duy Một thứ quà của lúa non Cốm dễ nhớ, hay nhất

Bạn đang xem: Sơ đồ tư duy Một thứ quà của lúa non Cốm dễ nhớ, hay nhất tại thcsdongphucm.edu.vn

Nhằm giúp các em học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến ​​thức và nội dung các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 7, chúng tôi đã biên soạn bài Sơ đồ tư duy Món quà cốm non dễ nhớ, hay nhất với đầy đủ các nội dung như tìm hiểu chung về tác phẩm, tác giả, bố cục, lập dàn ý phân tích, bài văn mẫu phân tích, …. Hi vọng thông qua Sơ đồ tư duy Quà cốm non sẽ giúp Học sinh nắm được nội dung cơ bản của bài Quà cốm non.

A. Sơ đồ tư duy Quà cốm non

B. Đọc bài Quà cốm non

I. Tác giả

– Thạch Lam (1910-1942) quê ở Hà Nội, tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi là Nguyễn Tường Lân.

– Từng là thành viên của Tự lực văn đoàn trước Cách mạng tháng Tám 1945.

– Ông có sở trường viết truyện ngắn và là cây bút tinh tế, nhạy cảm, nhất là khi khai thác thế giới tình cảm, cảm xúc của con người.

II. Nghiên cứu chung về tác phẩm

1. Thể loại: Tùy bút

2. Nguồn gốc

Bài “Quà lúa non: Cốm” trích trong tập “Hà Nội băm sáu phố phường” (1943).

3. Bố cục: 3 phần

– Phần 1: (Từ đầu đến… hai đầu cong lên như hình thuyền rồng): Mùi thơm của lúa non gợi nhớ về cốm và nguồn gốc của cốm.

– Phần 2: (Tiếp… sự cao thượng kín đáo và khiêm tốn?): Phát hiện và ca ngợi giá trị của cốm.

– Phần 3: (Còn lại): Bàn về cách thưởng thức cốm.

4. Giá trị nội dung

“Cốm là thức quà độc đáo của đồng quê, của lễ vật của những cánh đồng lúa xanh mướt, mang trong mình hương vị tất cả sự mộc mạc, giản dị và thuần khiết của thôn quê.” Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện ra nét đẹp của văn hóa dân tộc trong sản vật giản dị mà sâu sắc ấy.

5. Giá trị nghệ thuật

– Ca từ trang trọng, tinh tế, giàu cảm xúc và đầy chất thơ.

– Chi tiết gợi nhiều liên tưởng, kỉ niệm.

– Sáng tạo trong cách viết, xen kẽ kể và tả với giọng điệu chậm rãi, tình cảm, nhắc nhở nhẹ nhàng.

III. Lập dàn ý để phân tích tác phẩm

1. Hương lúa non gợi nhớ cốm và nguồn gốc của cốm

– “Gió hè thổi qua đầm sen bên hồ, thoang thoảng hương lá, như báo trước một món quà tinh tế, thanh khiết sắp đến”: cách cảm nhận bằng khứu giác.

⇒ Cách vào bài tự nhiên, thể hiện sự tinh tế của tác giả.

– Hình ảnh, chi tiết về cốm:

+ Khi đi qua những cánh đồng xanh mướt, ngửi thấy mùi thơm của những bông lúa non.

+ Trong lớp vỏ xanh ấy là một giọt sữa trắng thơm ngát, phảng phất hương thơm của ngàn hoa thảo mộc.

+ Dưới ánh nắng, giọt sữa dần đông đặc, bông gạo càng cong mình, nặng trĩu vì chất quý trong trắng của đất trời.

+ Cách chế biến, làm cốm.

+ Cốm làng Vòng là loại cốm dẻo, thơm và ngon nhất.

⇒ Từ ngữ, hình ảnh chọn lọc, tinh tế, giọng văn nhẹ nhàng, câu văn có nhịp điệu gần với thơ.

⇒ Cốm là sản phẩm của những bàn tay khéo léo và tinh tế.

2. Giá trị của cốm

– Cốm, món quà quê độc đáo, của dâng lên đồng lúa xanh, mang hương vị mộc mạc, giản dị của làng quê.

– Là món quà tết cực chất gắn liền với lễ cưới, hỏi.

– Sự hài hòa của cốm hồng:

+ Màu sắc: hồng như trái lựu già đỏ thắm, xanh như viên ngọc quý.

+ Vị: thanh đạm, ngọt ngào.

+ Nghệ thuật: so sánh, liên tưởng, từ ngữ diễn đạt sắc sảo, tài hoa.

⇒ Hợp chất khiêm tốn, giản dị nhưng có giá trị to lớn, làm cho cuộc sống của con người ngày càng giàu đẹp.

– Phê phán thói sính sính ngoại, bắt chước những kẻ giàu có mà vô học, không hiểu giá trị của cốm.

3. Tận hưởng giá trị của cốm

– Hưởng: ăn ít, thong thả, nghĩ ngợi.

– Mùi thơm phức (gạo mới), mùi thơm nhẹ (sen), màu xanh (gạo cốm), một chút vị ngọt của thảo mộc.

– Mua cốm: nhẹ nhàng, thận trọng.

– Vì: “Cốm là quà trời, là sự khéo léo của tinh thần”.

– Thưởng thức với lòng biết ơn và trân trọng vì đó là nét đẹp trong văn hóa nhân loại.

⇒ Tác giả là người tinh tế, biết thưởng thức, sành ăn, giỏi ẩm thực và tài hoa.

IV. Phân tích

Đất nước ta có nhiều món ăn rất giản dị, dân dã nhưng chứa đựng nhiều tinh hoa, văn hóa dân tộc như mứt, kẹo lạc,… Trong đó cốm là thức quà dân dã và được nhiều người yêu thích. Trong đời sống của người Việt Nam từ bao đời nay với hương vị thanh mát, quen thuộc đọng lại trong lòng ai đã từng thử qua sẽ không bao giờ quên hương vị của món ăn vặt này. Với tình yêu đất nước, quê hương, với lối viết văn xuôi tự nhiên, Thạch Lam cũng đã dành tình cảm và nhiều mỹ từ ca ngợi cây lúa Việt Nam với bài “Quà lúa non: Cốm” để lại. nhiều ấn tượng trong lòng người đọc.

Mở đầu bài văn, cảm hứng của nhà văn được khơi gợi từ hương thơm của lá sen, của đầm sen cuối hè báo hiệu mùa thu, báo hiệu mùa của “những thức quà thanh tao, trong sáng”. Để khơi gợi trí tò mò, cảm xúc của người đọc, nhà văn không kể ngay mà dẫn ta đi qua những cánh đồng xanh mướt, mường tượng ra những hạt gạo nếp, thoang thoảng hương lúa non… Kiểu văn nghị luận, tác giả sử dụng bút pháp miêu tả. ngòi bút bộc lộ cảm xúc, suy tư rất tinh tế bằng cách sử dụng nhiều tính từ, động từ gợi hình nối tiếp nhau xuất hiện như: thấm đượm, thanh tao, trong sáng. , thơm, trắng thơm, phảng phất, thanh sạch… Rồi người đọc sẽ có cảm giác như được hòa mình với thiên nhiên, được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cánh đồng dưới ánh nắng, giọt sữa dần đông lại, bông lúa càng cong, trĩu nặng bởi chất quý thuần khiết của đất trời, cảm nhận hương lúa non nồng đượm. Với từ ngữ được chọn lọc tinh tế, câu văn nhịp nhàng, thấm đượm cảm xúc của tác giả, người đọc có thể đoán ra ngay món quà mà tác giả muốn nói đến là Cốm: Món quà của lúa non. Cốm rất dễ làm, nhưng để tạo nên những hạt cốm thơm ngon, mát dẻo thì phải nhắc đến cốm làng Vòng. Cốm gắn liền với vẻ đẹp của người làm ra nó là người con gái làng Vòng. Hình ảnh gánh cốm xinh xắn, gọn gàng, với dấu hiệu duy nhất là đôi quang gánh cong lên như một chiếc thuyền rồng đã tạo nên một nét riêng của phố phường Hà Nội. Qua đó có thể thấy cốm là món quà tinh khiết của đất trời được hun đúc, hóa thân trong đôi bàn tay khéo léo, hình hài đẹp đẽ, trong đức tính cần cù, sáng tạo của người dân Hà Nội xưa. Có thể thấy cốm thu hút người ta không chỉ bởi hương vị thuần khiết mà còn bởi vẻ đẹp của những người làm ra nó. Trong cốm không chỉ có hương vị của cây cỏ mà còn có tinh thần, sức sống của con người. Chính vì vẻ đẹp và giá trị của cốm mà nó đã trở thành khẩu vị của người Hà Nội, trở thành một nét văn hóa ẩm thực của người Hà Nội thanh lịch và tao nhã.

Chính vì hương thơm thoang thoảng, vị ngọt thanh mát và tinh thần, sức sống của con người mà cốm mang nhiều giá trị. Thạch Lam gọi cốm là “quà riêng”, “quà từ đồng lúa xanh bạt ngàn, mang trong mình hương vị tất cả sự mộc mạc, giản dị và trong sáng của miền quê An Nam”, cốm là quà. Như một món quà của đồng cỏ nội gửi đến con người, Cốm là đặc sản dân tộc bởi nó kết tinh hương vị thuần khiết của vùng quê, một sản vật độc đáo của nền văn minh nông nghiệp lúa nước ngàn đời của người dân Việt Nam. Vì thế, cốm là thứ quà quê nhưng lại là thức quà thiêng liêng, đáng được nâng niu. Cốm gắn liền với Tết cổ truyền: “Màu xanh của cốm như viên ngọc quý, màu đỏ hồng như quả lựu già. Một thanh đạm, một vị ngọt ngào, hai hương vị hỗ trợ nhau cho hạnh phúc bền lâu.” Với việc dùng nước làm đồ cúng ngày Tết là phù hợp và có ý nghĩa rất lớn: Cốm là lễ vật của trời đất, mang trong mình hương vị vừa thanh tao vừa đậm chất quê, rất phù hợp trong các nghi lễ của một gia đình. nước nông nghiệp lúa nước như nước ta. Loại quà ấy được so sánh với quả hồng – tượng trưng cho sự gắn bó hài hòa trong tình yêu đôi lứa, màu sắc hòa hợp, hương vị tương trợ. Thạch Lam minh họa vẻ đẹp và giá trị của cốm bằng lời bình trữ tình. Qua đó cho thấy ông không chỉ nâng niu cốm mà còn trân trọng những phong tục tập quán mang bản sắc văn hóa Việt Nam. Đồng thời, ông bày tỏ sự xót xa, xót xa khi chia sẻ: Tiếc thay… những món ăn quý của xứ mình dần bị thay thế bằng những cách bắt chước hào nhoáng, thô lỗ của người ngoài…. Chúng ta hãy tỉnh ngộ với sự thật rằng bản sắc văn hóa ngày càng phai nhạt. Các tác phẩm của ông được sáng tác đã lâu nhưng vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay và mai sau. Vẫn sử dụng bút pháp miêu tả và biểu cảm như đoạn 1 nhưng ở đoạn 2 có thêm một chút bình luận để thể hiện cảm xúc sâu sắc của những suy luận, triết lý, thơ và văn xuôi hài hòa, mạch văn. thoáng nhưng vẫn tập trung vào chủ đề làm nổi bật giá trị của cốm.

Ở phần thứ ba, Thạch Lam chuyển sang miêu tả một cách cẩn trọng, tỉ mỉ và tinh tế về cách thưởng thức quà cốm. Việc thay đổi linh hoạt cách trình bày theo chủ đề như vậy làm cho bài viết sinh động, hấp dẫn, thu hút được nhiều sự chú ý. Cốm không phải là thức quà cho người ăn vội; Ăn cốm phải ăn từng chút một, thong thả và trầm tư… để thấy mùi thơm của lúa mới, của cỏ lau ven bờ, thấy trong màu xanh của cốm, trong sự tươi non của lá non, trong màu xanh của rau cải . Vị ngọt của cốm có tính thanh đạm của rau thơm. Bởi cốm chứa trong nó sự tinh túy của hương sen, của đầm và được đón chào bởi cô gái làng Vòng với đôi bàn tay mềm mại mở từng lớp lá sen, ta thấy từng lá cốm xanh sạch tinh khiết. có một ít bụi. Thạch Lam nâng niu từng chữ, trau chuốt từng câu, mà ở đó từng chữ, từng câu vẫn phảng phất hương thơm thanh khiết, thanh đạm của thức quà đặc sản thủ đô để người đọc tự cảm nhận, tưởng tượng cách thưởng thức. Cốm là thích hợp nhất “Hãy nhẹ nhàng đùm bọc…Phải biết trân trọng cái lộc trời ban, sự khéo léo của con người và công sức, sự kiên nhẫn tiềm ẩn của Thần lúa…” thì người ta mới yên tâm thưởng thức cốm. cảm thấy “sang trọng và đẹp hơn…”. Với Thạch Lam, thưởng thức cốm là thưởng thức những giá trị kết tinh của biết bao báu vật đất trời Việt Nam, mang vẻ đẹp của hương vị và sắc màu quê, của vẻ đẹp của người chế biến, của phong tục của nhân duyên. , của cách mua và thưởng thức. Qua đó thấy được cái nhìn về văn hóa trong cách ăn uống mà chúng ta gọi là văn hóa ẩm thực. Phải có tình yêu, lòng tự hào với quê hương, cánh đồng, cây lúa và con người Việt Nam nói chung, đất và người Hà Nội nói riêng thì mới hiểu được ý nghĩa và giá trị to lớn của văn hóa Việt Nam. quốc hữu hóa.

Viết về thứ quà mộc mạc giản dị nhưng Thạch Lam đã đặt vào đó rất nhiều tình cảm thân thương của mình với món quà quê hương. Ông không chỉ yêu Cốm, dành những trang viết hết sức trân trọng mà còn phê phán những hành vi làm mất đi tính chất riêng tư, hương vị của món quà Cốm ban tặng cho con người. Nhưng sự trăn trở, ý thức nuôi dưỡng những giá trị văn hóa dân tộc trước tác động của những biến đổi kinh tế, văn hóa là một thực tế, không chỉ ở Thạch Lam, mà hầu hết trí thức cả nước. khác, từ thời điểm đó đến tương lai.

V. Vài nhận xét về tác phẩm

Một số câu thơ về cốm:

Đầu tiên.

Sáng mai trời trong như sáng xưa

Gió thu thổi hương cốm mới

Tôi nhớ những mùa thu xa.

(Nguyễn Đình Thi)

2.

Ra sức bảo vệ Cốm Vòng,

Bạch hạc hồng kén cho ai vui.

(Dân gian)

Xem thêm sơ đồ tư duy các bài văn, bài văn lớp 7 hay, chi tiết:

Các bài giải bài tập lớp 7 sách mới có:

Giải bài tập lớp 7 theo sách mới môn học

Bạn thấy bài viết Sơ đồ tư duy Một thứ quà của lúa non Cốm dễ nhớ, hay nhất có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Sơ đồ tư duy Một thứ quà của lúa non Cốm dễ nhớ, hay nhất bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Sơ đồ tư duy Một thứ quà của lúa non Cốm dễ nhớ, hay nhất của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học