Top 4 Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu hay nhất – Ngữ văn lớp 11

Bạn đang xem: Top 4 Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu hay nhất – Ngữ văn lớp 11 tại thcsdongphucm.edu.vn

Đề bài: Phân tích bài thơ “Vội vàng” của nhà thơ Xuân Diệu

Bài giảng: Vội vàng – Cô Thúy Nhàn (Giáo viên Trường THCS Đồng Phú)

“…Mỗi sớm mai, Thần Vui Vẻ gõ cửa

Tháng giêng ngon như đôi môi kề…”.

(…)Toi muon om

Cả cuộc đời vừa mới bắt đầu nở hoa…”

Mỗi khi đọc lại những dòng thơ này, âm điệu, vần điệu “Vội vàng” cứ vang vọng mãi trong lòng ta, niềm yêu đời, yêu cuộc sống như tát nước không bao giờ cạn… Cảm giác về thời gian, về mùa xuân, về tuổi trẻ… như sóng xô vào hồn ta. “Vội vàng” là bài thơ độc đáo nhất, “mới nhất” của nhà thơ Xuân Diệu được in trong tập “Thơ” (1933-1938) – bông hoa đầu mùa đượm sắc hương làm rạng danh tài thơ của một thế kỷ.

Bài thơ Vội vàng nói lên nhịp sống, khát vọng sống của lớp trẻ rất đẹp và đáng yêu. Đời người chỉ có một cái xuân xanh. Phải trân trọng, biết ơn và sống trọn vẹn với tuổi trẻ, với mùa xuân và với thời gian.

Nói về bài thơ Vội vàng, GS Nguyễn Đăng Mạnh viết:

“Đây là tiếng nói của một tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống thiết tha. Nhưng đằng sau những tình cảm ấy là một quan niệm sống mới mà trong thơ ca truyền thống chưa thấy.”

Thiên nhiên rất đẹp, đầy hương thơm của hoa trên “cánh đồng xanh”, của lá “cành bông”. “Tuần trăng mật” của ong bướm. “Bản tình ca” của tổ anh. “Và đây là đèn nhấp nháy.” Điệp từ “đây đây” được lặp lại 5 lần gợi tả sức sống dồi dào phơi phới, thiên nhiên hữu tình, tươi đẹp, đáng yêu. Vì vậy, cần phải vội vàng “tắt nắng”, “buộc gió”. Trong cái phi lý có cái đáng yêu của một tâm hồn lãng mạn.

Tuổi thanh xuân rất đẹp, rất đáng yêu. Bình minh là khoảnh khắc đẹp nhất của một ngày, đó là lúc “thần vui luôn gõ cửa”. Tháng giêng là đầu xuân, “ngon như môi kề môi”. Một từ “ngon” gợi cảm giác ngây ngất, một so sánh vừa mới lạ vừa táo bạo. Đôi môi ấy hẳn là của một mỹ nhân, của một trinh nữ. Đây là đoạn thơ hay nhất, mới nhất thể hiện màu sắc cảm xúc và niềm yêu đời thiết tha với cuộc sống, cuộc đời của nhà thơ Xuân Diệu.

Bài thơ này chắc hẳn Xuân Diệu viết trước năm 1938, khi ông khoảng 20 tuổi – một tuổi thanh xuân tươi sáng. Nhưng nhà thơ đã “vội vàng một nửa”, một cách nói rất thi vị – không lấy tuổi trung niên (nắng hè) để luyến tiếc tuổi trẻ. Dấu chấm giữa dòng thơ rất mới, thơ cũ không có. Như một tuyên ngôn “vội vàng”:

“Tháng giêng ngon như môi kề môi

Tôi đang hạnh phúc. Nhưng vội vàng một nửa

Tôi không đợi nắng hạ mãi là xuân.”

Vội vàng vì thiên nhiên quá đẹp, vì quá yêu, vì tuổi trẻ quá thơ mộng. Đang ở độ sung sức nhưng đã “vội vàng một nửa” nên cảm nhận về thời gian, về mùa xuân, về tuổi trẻ của nhà thơ rất hồn nhiên, mới mẻ.

Khái niệm thời gian có nhiều cách diễn đạt. Thời gian la vàng. Quả bóng nằm trên lưng tôi. Thời gian trôi, như bóng cá (ngựa) lướt qua cửa sổ, như nước chảy qua cầu. Thời gian một khi đã đi không trở lại. Xuân Diệu cũng có một cách nói rất riêng: đối lập tương phản để chỉ cái “lượng trời” vì đời người chỉ có một cái xuân xanh, mà tuổi trẻ một khi qua đi thì không bao giờ trở lại:

“Xuân đến tức là xuân đang qua,

Xuân còn trẻ nghĩa là xuân sẽ già,

Và mùa xuân đã qua, nghĩa là tôi cũng đã chết.

Lòng tôi rộng mà trời chật,

Đừng kéo dài tuổi trẻ của thế giới,

Làm sao nói xuân vẫn tuần hoàn,

Nếu tuổi trẻ không hai lần gục ngã!”.

Giọng thơ sôi nổi như nước từ trong nguồn chảy ra. Một hệ thống tương phản của các mặt đối lập: to/through; trẻ già; rộng/chặt; hoàn trả/hoàn trả không hủy ngang; vô hạn/hữu hạn – để khẳng định một chân lý, triết lý: tuổi trẻ một khi đã đi thì không bao giờ trở lại, phải biết trân trọng tuổi trẻ.

Cái nhìn về thời gian của nhà thơ cũng rất tinh tế, độc đáo và nhạy cảm. Trong hiện tại đã bắt đầu có quá khứ và đã tiết lộ tương lai, hiện tại đang biến mất…

Và mối tương giao bí ẩn của cảnh vật, của tạo hóa dường như mang nỗi buồn “chia tay”, hay “tạm biệt” để rồi phải “oán” vì xa cách, “sợ hãi” vì “sắp tàn phai”. Cảm xúc lãng mạn dạt dào trong hương vị cuộc sống. Nói đến cảnh thiên nhiên mà nói đến con người, nói đến nhịp sống “vội vã” của tạo vật. thời gian:

“Mùi tháng năm nồng mùi chia ly,

Sông núi còn thương tiếc tiễn biệt”.

Cũng là “gió”, cũng là “chim”… nhưng gió đang “thầm thì” vì “ghét”, còn “chim” bỗng ngừng hót, ngừng kêu vì “sợ”! Câu hỏi tu từ cũng xuất hiện để làm nổi bật nghịch lí giữa mùa xuân – tuổi trẻ và thời gian:

“Gió xinh thì thầm trong lá xanh,

Bạn đang tức giận vì bạn phải bay đi?

Tiếng chim rộn ràng chợt ngừng hót,

Chẳng lẽ ngươi sợ hãi trước nguy cơ sao?”

Nhà thơ chợt thốt lên một lời than thở. Hối hận, lo lắng và chợt bừng tỉnh vì “chiều chưa rạng”, tức là còn trẻ chưa già. Đi nào! Phải nhanh lên, phải nhanh lên. Câu cảm thán với cách ngắt nhịp thay đổi làm nổi bật tấm lòng vừa khắc khoải, trăn trở, vừa tiếc nuối, bâng khuâng:

“Không bao giờ, không bao giờ nữa…

Muốn đi! mùa chưa rạng chiều”.

Xưa Nguyễn Trãi đã viết trong tập “Thơ ngậm ngùi”:

“Xuân xanh không dễ hai lần,

Nhìn thấy cảnh này thiếu niên càng thêm hối hận.”

(Bài #3)

“Tiếc xuân cầm đuốc đi chơi đêm”,

(Bài số 7)

Thơ Nguyễn Trãi giúp ta cảm nhận được giọng điệu trữ tình trong “Vội vàng” về màu thời gian, về màu của thời gian, về tuổi trẻ. Tôi yêu cuộc sống, tôi yêu cuộc sống.

Mở đầu bài thơ là “tôi” thiết tha “tôi muốn tắt nắng”. Kết thúc bài thơ là “tôi” là tất cả tuổi trẻ. Một sự hòa nhập và hài hòa trong một kiếp người, trong dòng chảy của thời gian: sống mãnh liệt, sống hết mình. Sống một cách nhiệt huyết. Nghệ thuật trùng điệp trong miêu tả gợi lên lòng ham sống, yêu đời. Những từ gợi cảm, xúc giác, rạo rực: “Em muốn ôm”, “Em muốn ôm chặt…, Em muốn say…, Em muốn thu…”:

“Toi muon om

Toàn bộ cuộc sống mới bắt đầu nở hoa;

Tôi muốn mây bay và gió thổi,

Tôi muốn làm say đắm những con bướm bằng tình yêu,

Tôi muốn thu thập trong một nụ hôn nhiều,

Và nước, cây cối và cỏ.”

Sống cũng là để yêu, yêu hết mình. Thơ hay vì có màu sắc lãng mạn. Vì giọng thơ sôi nổi. Nghệ thuật “vắt dòng” với ba chữ “và” cùng xuất hiện trong một dòng thơ làm nổi bật cảm xúc: say mê cảnh đẹp, tình yêu đẹp trong vườn trọc. Tất cả hương thơm, ánh đèn, sắc màu, xuân hồng… đều là đối tượng, là niềm khao khát của nhà thơ:

“Hãy cho tôi một mùi thơm, lấp đầy tôi với ánh sáng,

Tràn đầy vẻ đẹp của thời gian tươi mới,

Này Xuân Hồng, ta muốn cắn ngươi!”

Sống vội không có nghĩa là sống vội vàng, sống ích kỷ hưởng thụ. “Vội vàng” thể hiện một tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống đến mức say mê. Biết quý trọng thời gian, biết trân trọng tuổi trẻ, biết sống cũng là để yêu; tình yêu đôi lứa, tình yêu tạo vật. Tình cảm ấy đã thể hiện một quan niệm sống mới mẻ, triệt để. Bảy chục năm sau khi tập thơ “Vội vàng” được xuất bản, nhiều câu thơ của Xuân Diệu vẫn khiến nhiều người bất ngờ! Xuân Diệu đã sống “Vội vàng” như thế. Với hơn 50 tác phẩm và hơn 400 bài thơ tình, ông đã góp phần làm phong phú thêm vẻ đẹp của thơ ca Việt Nam hiện đại.

Bài thơ “Vội vàng” thể hiện một cảm quan nghệ thuật rất đẹp, rất nhân văn, giọng thơ sôi nổi, trào dâng và lôi cuốn, hấp dẫn. Có cảm xúc trong thơ. Có một cách dùng từ rất táo bạo, một cách đặt cấu trúc câu, thơ rất tài hoa. “Vội vàng” tiêu biểu nhất của “Thơ mới”, thơ lãng mạn 1932-1941.

Thi sĩ Xuân Diệu đã đi vào thế giới vĩnh hằng của người mặc khách mà ta vẫn cảm thấy ông hiện diện giữa đời thường và cất tiếng hát:

– “Hỡi suối đỏ, ta muốn cắn ngươi!”

-“Mau lên! Nhanh lên!

Em ơi! Tình trẻ ngày càng già:…”.

Nhanh

Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:

Trường THCS Đồng Phú

voi-vang.jsp

Các bộ đề lớp 11 khác

Bạn thấy bài viết Top 4 Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu hay nhất – Ngữ văn lớp 11 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top 4 Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu hay nhất – Ngữ văn lớp 11 bên dưới để Trường THCS Đồng Phú có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thcsdongphucm.edu.vn của Trường THCS Đồng Phú

Nhớ để nguồn bài viết này: Top 4 Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu hay nhất – Ngữ văn lớp 11 của website thcsdongphucm.edu.vn

Chuyên mục: Văn học